LOGO
PL

Biomarkery plastyczności mózgu w stwardnieniu rozsianym

Marta Milewska-Jędrzejczak1, Agnieszka Damiza-Detmer1, Izabela Damiza2, Andrzej Głąbiński3
Affiliation and address for correspondence
Aktualn Neurol 2019, 19 (1), p. 13–18
DOI: 10.15557/AN.2019.0003
Abstract

Neuroplastyczność, czyli zdolność mózgu do przystosowywania się do wewnętrznych i zewnętrznych zmian środowiskowych, fizjologicznie występuje podczas całego życia. Szczególnie interesująca jest odpowiedź mózgu na uszkodzenie występujące u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, które jest chorobą przewlekłą prowadzącą do zapalnych i neurodegeneracyjnych uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego. Podczas gdy plastyczność mózgu u zdrowych osób opiera się na rozwoju mózgu, procesach uczenia się i zapamiętywania, to w kontekście chorych na stwardnienie rozsiane omawiane określenie obejmuje zmiany na poziomie molekularnym, synaptycznym i komórkowym, a także reorganizację kory i włókien mózgowych prowadzące do odzyskania funkcji utraconych w przebiegu ostrych lub przewlekłych procesów uszkadzających. Funkcjonalny rezonans magnetyczny pozwala badać zmiany czynnościowe związane z chorobą i jej ewolucją. W kilku badaniach wykazano, że nieprawidłowa aktywacja mózgu podczas wykonywania określonych zadań występuje już we wczesnych stadiach choroby. Zwiększona czynnościowa aktywacja mózgu została zinterpretowana jako plastyczność adaptacyjna przeciwdziałająca kumulacji uszkodzeń tkankowych. W artykule przybliżono zasadę obrazowania przy pomocy funkcjonalnego rezonansu magnetycznego, który odgrywa istotną rolę w wykazywaniu rozwoju plastyczności neuronalnej. Przedstawiono także molekularne czynniki prawdopodobnie odpowiedzialne za udział w tworzeniu neuroplastyczności.

Keywords
plastyczność mózgu, neuroplastyczność, stwardnienie rozsiane, funkcjonalny rezonans magnetyczny, fMRI, neurorehabilitacja

Oświadczam, że posiadam prawo wykonywania zawodu lekarza i jestem uprawniony do otrzymywania specjalistycznych informacji medycznych. Chcę zapoznać się z informacją z serwisu.