Wpływ czynników ryzyka udaru niedokrwiennego na zmiany w badaniach obrazowych – przegląd aktualnej literatury
Yehor Demianenko1, Mateusz Kobierecki2, Roman Leśniak1

Udar mózgu jest główną przyczyną nabytej niepełnosprawności u osób dorosłych. Może wystąpić w każdej grupie wiekowej, ale ryzyko śmierci rośnie wraz z wiekiem. W celu szybkiego rozpoczęcia skutecznego leczenia stosuje się diagnostykę obrazową, między innymi tomografię komputerową i rezonans magnetyczny. Metody obrazowe dają możliwość określenia rodzaju udaru mózgu oraz lokalizacji i rozległości uszkodzenia. Służą także do monitorowania terapii. Bardzo ważne są wczesne rozpoznanie, określenie typu udaru i wdrożenie odpowiedniego postępowania. Po wprowadzeniu współczesnych metod terapii, przykładowo leczenia trombolitycznego, w udarze niedokrwiennym pojawiły się granice czasowe – ustalono okres, w którym interwencja może przynieść pacjentowi korzyści. Czas niedotlenienia tkanki nerwowej przekłada się na sprawność i jakość życia osoby po udarze mózgu. Następstwa udaru zależą też od początkowego stanu chorego. Na częstość występowania udarów w populacji ogólnej wpływają czynniki ryzyka, które często się kumulują. W doniesieniach naukowych najczęściej uwzględniane są: wiek, rasa, płeć, poziom glikemii i cukrzyca, otyłość, palenie papierosów oraz miażdżyca. Udar niedokrwienny nierzadko spowodowany jest zwężeniem lub zatkaniem tętnicy. Według jednej z hipotez aktywność komórek układu immunologicznego, między innymi monocytów i bazofili, w przebiegu miażdżycy prowadzi do zapalenia i powstawania blaszek miażdżycowych. W efekcie następują: pogrubienie ściany, pęknięcie blaszki miażdżycowej, reakcja regeneracji i zwężenie naczynia. Celem pracy jest podsumowanie związków stanów zapalnych naczyń, zakażeń bakteryjnych i wirusowych czy chorób autoimmunologicznych z udarem mózgu, w którego etiopatogenezie – jak wskazują aktualne badania – biorą one udział. Ukazano również znaczenie badań obrazowych oraz wyjaśniono związki między zmianami w tomografii komputerowej i rezonansie magnetycznym a czynnikami ryzyka udaru mózgu.