Stwardnienie rozsiane u kobiet – wybrane aspekty epidemiologiczne, kliniczno-terapeutyczne i macierzyńskie
Małgorzata Rzepińska1, Łukasz Rzepiński2, Barbara Steinborn3

Badania przedkliniczne i kliniczne dowiodły, że płeć wpływa na ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane, przebieg kliniczny choroby i postęp niepełnosprawności. W ujęciu globalnym kobiety chorują dwukrotnie częściej niż mężczyźni. Ponadto u kobiet znacząco częściej stwierdza się młodszy wiek zachorowania i początkowy rzutowo-remitujący przebieg choroby. Z kolei mężczyzn cechują późniejszy wiek wystąpienia pierwszych objawów i dominacja pierwotnie postępującego stwardnienia rozsianego. W przypadku postaci rzutowo-remitującej kobiety doświadczają większej liczby rzutów niż mężczyźni. Mimo to u mężczyzn obserwuje się krótszy czas konwersji do postaci wtórnie postępującej i bardziej zaawansowany postęp niepełnosprawności. Wśród wszystkich aspektów zależnych od płci wpływających na decyzje terapeutyczne najistotniejsza jest kwestia macierzyństwa, którą należy uwzględniać już na etapie ustalania rozpoznania i kwalifikacji do leczenia. W porównaniu ze zdrowymi rówieśniczkami kobiety ze stwardnieniem rozsianym mają mniej liczne potomstwo i częściej pozostają bezdzietne, co sugeruje duży wpływ diagnozy na dalsze zamierzenia macierzyńskie. Niemal 50% pacjentek ma poczucie niedostatecznej wiedzy na temat planowania rodziny w czasie stosowania leczenia modyfikującego przebieg choroby. Dlatego niezwykle istotne są uwzględnienie potencjalnego wpływu proponowanego leczenia na rozwój płodu, wybór odpowiedniego preparatu, jak również wskazanie optymalnego momentu na poczęcie dziecka. W pracy przedstawiono odrębności epidemiologiczne i kliniczno-terapeutyczne dotyczące kobiet ze stwardnieniem rozsianym; szczególną uwagę poświęcono badaniom klinicznym i aktualnym rekomendacjom związanym z macierzyństwem.